یکی از علائم ظهور امام زمان عج که وقوعش حتمی و قطعی شمرده شده است، خروج سفیانی است.
اخبار و روایاتی که بر وجود و خصوصیات او دلالت دارند، بدین ترتیب می باشند:
حتمی بودن خروج او: امام صادق ع فرموده اند: پیش از قیام قائم (ع) پنج علامت حتمی می باشد: یمانی، سفیانی، صیحه آسمانی، قتل نفس زکیه، و فرو رفتن سرزمین بیدا.
نام و نسب او: امیر المومنین ع می فرمایند: فرزند خورنده جگرها، از وادی یابس خارج می شود... اسمش عثمان و پدرش عنسبه بن ابی سفیان است.
خصوصیات فردی او: امام باقر ع در این رابطه می فرمایند: سفیانی، سرخ رویی سپید پوست و زاغ چشم است، هرگز خدا را پرستش نکرده و هرگز مکه و مدینه را ندیده است...
عقیده او: از برخی روایات استفاده می شود که وی مسیحی و یا از ساخته های مسیحیت است. مانند روایتی که شیخ طوسی نقل کرده است که: سفیانی از شهرهای روم روی می آورد برای انتقام و در گردنش صلیب است...
البته این روایت که از معصوم نقل نشده نمی تواند مورد اعتماد باشد.
و از برخی روایات چنین استفاده می شود که وی مسلمان منحرفی است که کینه حضرت علی ع را به دل دارد. چنانکه امام صادق ع می فرماید: گویا سفیانی را می بینم که در میدان کوفه شما جایگاه خود را گسترده، و منادی او فریاد می زند، هر کس سر شیعه علی بن ابی طالب را بیاورد، هزار درهم مزد خواهد گرفت. همسایه بر همسایه می جهد و گردنش را می زند و هزار درهم را می گیرد. آگاه باشید که در آن روز حکومت شما فقط به دست زنازادگان خواهد بود.(کتاب الغیبه،شیخ طوسی، ص273)
زمان خروج او: امام صادق ع می فرماید: امر سفیانی از مسائل حتمی است، و خروجش در ماه رجب می باشد. (غیبت نعمانی، باب 18، ص426)
و نیز می فرماید: خروج سفیانی و یمانی و خراسانی در یک سال و یک ماه و یک روز واقع خواهد شد. (همان ماخذ، باب 14، ص369)
مکان خروج او: امیر المومنین ع می فرماید: سپس پسر جگر خوار (هند، همسر ابوسفیان) از وادی یابس خروج کند، تا به منبر دمشق نشیند.( همان ماخذ، باب 18، ص 434)
و امام هادی ع در ضمن حدیثی چنین فرموده اند: خراسانی و سفیانی خروج خواهند کرد، این از مشرق و آن دیگری از مغرب.(بحار الانوار، علامه مجلسی، ج52، ص232)
مدت حکومتش: امام صادق ع فرمود: سفیانی از علائم حتمی است، خروج او در ماه رجب خواهد بود، و از آغاز خروجش تا پایان آن جمعا 15 ماه است که 6 ماه آن جنگ و پیکار می کند، و چون شهرهای پنجگانه (دمشق، حمص، فلسطین، اردن، حلب) را تصرف کرد، 9 ماه فرمانروایی می کند، و یک روز هم بر آن افزوده نمی شود.(غیبت نعمانی، باب 18، ص426)
محل مرگ او:حضرت امیر المومنین ع در ذیل آیه شریفه و لو تری اذ فزعوا فلا فوت می فرمایند: کمی پیش از قیام قائم ما مهدی ع، سفیانی خروج می کند، پس به اندازه دوران حاملگی یک زن که 9 ماه باشد حکومت می کند، لشکریان او به مدینه وارد می شوند، تا اینکه به ((بیدا)) می رسند، خداوند آنها را در زمین فرو می برد.(تاریخ غیبت کبری، سید محمد صدر، ص648)
به فرض صحت روایت مذکور و مانند آن، تمامی اخباری که از فرو رفتن لشکری در صحرای بیدا خبر می دهند، و مورد قبول شیعه و سنی است، همگی مربوط به سفیانی و برنامه ها و کارهای او می شود.
این بود مهمترین خصوصیاتی که در کتب حدیث، پیرامون سفیانی ذکر شده است.
در آخر، ذکر این نکته شایسته است که در پاره ای از روایات استفاده می شود که امکان دارد سفیانی منحصر به یک فرد نبوده، بلکه اشاره به صفات و برنامه های مشخصی باشد، که در طول تاریخ افراد زیادی مظهر آن بوده اند.
از جمله، در روایتی از امام زین العابدین ع نقل شده، خروج سفیانی از مسائل حتمی و مسلم است، و در برابر هر قیام کننده ای یک سفیانی وجود دارد.(بحار الانوار، علامه مجلسی، ج52، ص182)